Tác hại của nước ngọt đối với sức khỏe

Theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), giảm lượng đường tự do hàng ngày cho cả người lớn và trẻ em xuống dưới 10% tổng năng lượng khẩu phần mỗi ngày và tiến tới 5% tổng năng lượng khẩu phần. Năng lượng khẩu phần ăn sẽ có lợi hơn cho sức khỏe. Theo đó, mỗi người không nên tiêu thụ quá 25 gam đường mỗi ngày.

Trong 15 năm qua, lượng tiêu thụ đường ở Việt Nam đã tăng gấp 7 lần. Năm 2018, mức tiêu thụ đường trung bình của người Việt Nam là 46,5 gam/ngày, cao hơn đáng kể so với khuyến nghị của WHO.

PGS. Bác sĩ. Vũ Thị Thu Hiền, Trưởng khoa Sinh hóa và Chuyển hóa thức ăn (Viện Dinh dưỡng Quốc gia) cho biết, uống nhiều đồ uống có đường có nguy cơ gây thừa cân, béo phì, sâu răng, mòn men răng, hở lợi. rối loạn chuyển hóa. , đái tháo đường týp 2 và nhiều hệ lụy khác do béo phì gây ra như loãng xương, cao huyết áp, tim mạch, ung thư…

Trung bình một lon nước ngọt có ga chứa tới 36 gam đường. Những người uống một lon nước ngọt mỗi ngày trong thời gian dài có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 cao hơn 26% và nguy cơ béo phì cao hơn 75% so với những người ít uống nước ngọt. Trẻ uống một lon nước ngọt có đường mỗi ngày có nguy cơ sâu răng cao hơn 22% so với trẻ ít uống nước ngọt. Trên thực tế, tỷ lệ trẻ em béo phì ở Việt Nam đã tăng gấp đôi trong vòng 10 năm qua, từ 8,5% năm 2010 lên 19% vào năm 2020.

Có nhiều nguyên nhân khiến người Việt ngày càng tiêu thụ nhiều đồ uống có đường, trong đó có 3 nguyên nhân chính là do lối sống thay đổi, mức sống tăng cao và quảng cáo rầm rộ, trong khi kiến ​​thức về đồ uống có đường mới chỉ dừng lại ở đó. cộng đồng.

Sức khỏe cộng đồng phải được đặt lên hàng đầu

Theo ThS. Vũ Thị Min Hân – nguyên Phó Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách Y tế (Bộ Y tế), việc tiêu thụ đồ uống có đường không kiểm soát sẽ gây ra những tác hại khó lường cho sức khỏe. Vì vậy, điều rất quan trọng là hạn chế đồ uống có đường. Để giảm tình trạng lạm dụng đồ uống có đường, trước hết cần tăng cường công tác truyền thông để nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại của loại đồ uống này.

Ngoài ra, Việt Nam có thể tham khảo quyết định của các quốc gia khác đã áp dụng chính sách thuế nhằm hạn chế tiêu thụ đồ uống có đường và kiểm soát quảng cáo.

“Giải pháp về thuế là nhanh nhất, hiệu quả nhất, tác động trực tiếp đến sức mua, giảm khả năng tiêu thụ sản phẩm có hại”, ThS. Ngô Thị Min Hân nhận xét.

Chẳng hạn, ở một số nước áp dụng thuế TTĐB đối với nước ngọt, chẳng hạn: Anh, sau 4 năm áp dụng thuế TTĐB đối với nước ngọt, lượng đường tiêu thụ của người dân nước này đã giảm 34,5%; ở Mexico, giảm 6% trong năm đầu tiên và giảm 10% trong năm tiếp theo; Ở Thái Lan, mức giảm tiêu thụ đường trung bình là 2,8%/năm.

Nếu Việt Nam áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có đường, bà Hạnh cho biết, mức tiêu thụ đường của cộng đồng sẽ giảm từ 5 đến 10% mỗi năm, tùy thuộc vào mức thuế.

Trao đổi về đề xuất của Bộ Tài chính liên quan đến việc áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với nước ngọt, ThS. Vũ Thị Minh Hạnh cho biết đây là chính sách thể hiện giá trị nhân văn, đồng thời bảo vệ sức khỏe của xã hội, đặc biệt là nhóm trẻ em dễ bị tổn thương. Bên cạnh đó, việc áp dụng thuế đặc biệt đối với việc tiêu thụ nước giải khát có đường góp phần giảm gánh nặng bệnh tật, đặc biệt là bệnh béo phì.

“Chi phí điều trị trực tiếp và gián tiếp các bệnh liên quan đến béo phì, đái tháo đường hiện vào khoảng 1,1% GDP (ở các nước khác như Mỹ là 4%). Vì vậy, chúng ta phải cân nhắc giữa lợi ích xã hội cũng như tác hại và gánh nặng bệnh tật do tác hại của nước ngọt gây ra”, bà Hàn nói.

Câu hỏi đặt ra ở đây là tác động của chính sách thuế như vậy sẽ ảnh hưởng như thế nào đến hoạt động kinh doanh. Bà Hân cho rằng doanh nghiệp sẽ không bị thiệt hại nếu biết cách điều chỉnh lượng đường phù hợp trong đồ uống.

Ví dụ, ở Vương quốc Anh, đồ uống có hàm lượng đường trên 5 mg/100 ml sẽ phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Các doanh nghiệp đã điều chỉnh bằng cách điều chỉnh hàm lượng đường từ 39% trên 100ml (2014) xuống 15% trên 100ml (2018). Điều này cho thấy chính sách thuế đã hạn chế lượng đường tiêu thụ quá mức, giảm thiểu tác hại của đường đối với sức khỏe, không ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh tế của doanh nghiệp. Theo đó, vì lợi ích chung của cộng đồng, doanh nghiệp cũng phải đoàn kết với nhà nước để bảo vệ sức khỏe người dân.

“Nếu việc đưa thuế đồ uống có đường vào Luật thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi được Quốc hội thông qua, số thu ngân sách sẽ tăng thêm ước tính khoảng 5.300 – 13.500 tỷ đồng tùy theo mức độ. . Đây là nguồn lực quan trọng để bổ sung cho các dự án nâng cao sức khỏe, các vấn đề phúc lợi xã hội và phục hồi sau COVID-19,” bà Khan nói thêm.